Załogi i Pasażerów TU154M PLF101 w locie do Smoleńska – lotnisko XUBS Siewiernyj w dniu 10 kwietnia 2010 roku

Katastrofa Lotnicza TU154M PLF101 - gdzie?

http://p.web-album.org/cf/6e/cf6e04be4b94758cc5d86e2e2f6b1c5da,4,0.jpg

http://searchandrescue.gsfc.nasa.gov/dass/images/cospas_sarsat.jpg

NOTAM I PLAN LOTU

04.02.2012 11:3543

opublikowana w: Głos oddolny, Parada Oszustów !, Smoleńsk Raport S 24

Loty specjalne

http://freeyourmind.salon24.pl/

@Free Your Mind and ALL.

@Free Your Mind - ALL.
Dla przypomnienia - Planu lotu PLF101, jaki jest rozsyłany przez Biuro Odprawy Załóg w Warszawie. Podstawą jest opracowany przez nawigatora lub dowódcę plan lotu złożony osobiście/wysłany faxem do Biuro Odprawy Załóg w Warszawie.

ZCZC XMA4107 091700 – adres; - numer depeszy; - dzień i godzina z minutami odebrania depeszy.
FF EPWAZTZX – adres z którego wysłano depeszę w dniu 9 kwietnia 2010 o godz. 17:00 do EUROCONTROL.
091700 EUCHZMFP – dzień, godzina z minutami wysłania planu lotu do EUROCONTROL-owskiej bazy planów lotu.

- ten fragment jest najważniejszy:
(FPL-PLF101-IM -T154/M-SRWY/C -EPWA0500 -N0400F270 BAMSO Z182 ASLUX Z460 TOXAR N869 RUDKA UM863 AKSIL/K0700S0810 B102 RALOT DCT -ZZZZ0115 UMII UMMS -EET/UMMV0023 UUWV0059 OPR/POLISH AIR FORCE STS/HEAD DEST/SMOLENSK XUBS DOF/100410 ORGN/EPWAZPZX PERM/BELARUS SAC248/220310/LITER CD/07)

Po rozebraniu na czynniki:
-- FPL-PLF101-IM -T154/M --- plan lotu dla PLF101; I - przepisy wykonywania lotu IFR; M - kategoria turbulencji w śladzie aerodynamicznym; typ samolotu Tu154/M wojskowy, (litera M nie oznacza „military” – to jest symbol modelu po przeróbkach, właściwie można powiedzieć „modyfikowany”, ale to analogizm, znak ten nadano zapewne po którejś istotniejszej dla tego modelu modyfikacji w Samarze?)

-- SRWY/C --- wyposażenie statku powietrznego,
S na pokładzie znajduje się sprawne standardowe wyposażenie w pomoce COM/NAV/podejścia dla zamierzonej trasy lotu, za standardowe wyposażenie uważa się VHF RTF, ADF, VOR i ILS. R że statek powietrzny spełnia wymagania rodzaju RNP, ustalonego dla odpowiedniego odcinka(ów) trasy, tras(y) i/lub danego obszaru. WY wyposażenie zgodnie z wymaganiami ATS. C LORAN C.
-- EPWA0500 --- planowany czas startu godz. 05:00 UTC,

-- N0400F270 --- prędkość przelotowa 400 węzłów na poziomie lotu F270,

-- BAMSO Z182 ASLUX Z460 TOXAR N869 RUDKA --- po starcie w prawo na punkt BAMSO drogą Z182, następnie punkt ASLUX drogą Z460, następnie punkt TOXAR drogą N869 do punktu RUDKA,

-- UM863 AKSIL/K0700S0810 B102 RALOT DCT -ZZZZ0115 – od punktu RUDKA drogą UM863 na punkt AKSIL z prędkością 700 km/h, na wysokości 8100 metrów, dalej drogą B102 do punktu RALOT od którego lot będzie odbywał się poza wyznaczoną trasą na lotnisko wojskowe ZZZZ, łączny czas przelotu 0115,

-- UMII UMMS -EET/UMMV0023 UUWV0059 --- lotniska zapasowe Witebsk i Mińsk, czas wlotu w przestrzeń Firu Mińsk od momentu startu po 23 minutach, czas wlotu w przestrzeń Firu Moskwy od momentu startu po 59 minutach.

Start odbył się o godz. 07:27 + 23 minuty = 07:50 wlot w fir Mińska.
Start odbył się o godz. 07:27 + 59 minut = 08:16 wlot w fir Moskwy.

-- OPR/POLISH AIR FORCE STS/HEAD DEST/SMOLENSK XUBS --- operator Polskie siły powietrzne, status lotu z głową państwa, miejsce przeznaczenia Smoleńsk XUBS.

-- DOF/100410 ORGN/EPWAZPZX PERM/BELARUS SAC248/220310/LITER CD/07) --- dotyczy lotu 2010 roku w miesiącu kwietniu dnia 10, skrót organizatora lotu, zgoda dyplomatyczna Białorusi SAC248 z 22 marca 2010 numer CD/07.

Przebieg czynności wykonanych przez CYWILNE - Służby Ruchu Lotniczego Centrum Zarządzania Ruchem Lotniczym w Warszawie od momentu zgłoszenia się załogi Tu154 na łączność z TWR Warszawa następnie APP - Kontrola Zbliżania Warszawa i ACC - Kontrola Obszaru Warszawa.

TWR Warszawa.
Godz. 07:11 PLF101 prosi o zezwolenie kontroli na lot do Mińska ale pytanie kontrolera czy na pewno do Mińska, pilot poprawia się na Smoleńsk. Otrzymuje zezwolenie na lot do Smoleńska drogami planowanymi. Początkowo po starcie w prawo kurs 310 i początkowe wchodzenie do 6000 feet. Transponder 4540.

Godz. 07:14 PLF101 prosi o uruchomienie silników na lot do Smoleńska.
Godz. 07:16 prosi o kołowanie do pasa 29.

Godz. 07:23 PLF101 otrzymuje zezwolenie na zajęcie pasa 29.
Godz. 07:26 PLF101 otrzymuje zezwolenia na start.

APP Warszawa.
Godz. 07:27 PLF101 zgłasza się po starcie, zostaje zidentyfikowany i otrzymuje zezwolenie na wchodzenie do poziomu 210.
O godz. 07:27:43 skręca w prawo na punkt BAMSO.
O godz. 07:32:52 PLF101 otrzymuje polecenie przejścia na kontrole obszaru.

ACC Warszawa.
Godz. 07:34:37 PLF101 zgłasza się na kontrolę obszaru i prosi o wchodzenie na poziom lotu 330 z kursem po prostej na punkt RUDKA. Poziom lotu 330 osiąga przed punktem RUDKA. O godz. 07:44:20 PLF101 zostaje przekazany na Radar Mińsk 133, 550.

W uzupełnieniu innych wypowiedzi:
ALBATROS ... Z LOTU PTAKA 62 918 | 31.01.2012 12:34 do notatki - Pierwsze nawrócenia smoleńskie 24.01.2012 20:15 619
Korespondencja radiowa i zobrazowanie radarowe jest przechowywane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej przez 30 dni. W przypadku takim jak ten, kiedy taśmy magnetofonowe i zapis sytuacji ruchowej jest przekazywany prokuraturze, PAŻP nie jest już dysponentem tego materiału.

ALTERNEMO 0 122 | 31.01.2012 13:31 w komentarzu „Na marginesie...
W tekście FYM'a Informacja o książce. znalazłem w komentarzu Libry taki fragment:”
--- w odpowiedzi FREE YOUR MIND 1403 59115 | 31.01.2012 13:45
Plan lotu musi zawierać nazwę lotniska zapasowego w tym przypadku: UMII UMMS, dlatego są wymienione dwa. Dlaczego akurat te dwa, należałoby spytać nawigatora/dowódcę przygotowującego plan lotu. Odpowiedz wydaje się oczywistą, są to lotniska komunikacyjne dostępne dla samolotów cywilnych i wojskowych.

Te dwa linki to jako ciekawostka, warta znajomości.
http://www.icao.int/publications/DOC8643/Pages/Doc8643.aspx
ICAO > Publications > DOC 8643 - Aircraft Type Designators > Doc 8643

CAP 550 Random flight plan AFTN address book
http://www.docstoc.com/docs/32519283/Random-flight-plan-AFTN-address-book

A teraz do tematu Twojej notki.
Pewnym zabezpieczeniem gwarantującym bezpieczeństwo wykonania tego lotu był plan lotu, jaki został rozesłany przez Biuro Odprawy Załóg w Warszawie w dniu 9 kwietnia 2010. Organy ruchu lotniczego, które otrzymały ten plan lotu nie mogą się go wyprzeć. Zostały zwiążane umową na wykonanie obsługi tego przelotu. Ponieważ lot się odbył umowa jest ważna. Dlaczego lot zakończył się katastrofą rozstrzygnie Sąd(?) albo Historia.

Plan lotu dla PLF101 został rozesłany przez Biuro Odprawy Załóg w Warszawie 09.04.2010 do następujących miejsc:
EPZZIFXX – adres IFPS Integrated Initial Flight Plan Processing System w Brukseli – Haren oraz do Paryża – Bretigny.
UMMMZDZX – The Authority Responsible For Air Traffic Management Within Mińsk FIR,
UMMVZQZX – ACC Mińsk,
UUEEZPZX – Aerodrome Reporting Office Moscow Sheremetyevo,
UUEEZTZX – TWR Moscow Sheremetyevo,
UUUCZPZX i UUUUZDZX – adresy które nie są publikowany w AIP Rosji, (są natomiast w COP 550 figuruje ten adres jako ten na który należy obowiązkowo wysyłać plan lotu kiedy samolot leci do UUWV Moskwa oraz UUOO Voronezh)
UUUUYGYX – Duty manager of CDOS CA – Central Department Of Operational Services Of Civil Aviation,
UUUWZDZX – ATFM – Air Traffic Flow Management Unit,
UUWVZQZX – ACC Moscow
UMMDYAYX – Flight Coordination And Control Center Responsible For Issuing Permissions For Flight Performance In The Airspace Of The Republic Of Belarus,
UMMMZDZX – The Authority Responsible For Air Traffic Management Within Mińsk FIR,
UMMMZRZX – Mińsk FIR ATM Belarus,
UMMSZTZX – TWR Mińsk 2,
UMMVZQZX – ACC Mińsk,
UMMVZRZX – Mińsk FIR ATM Belarus,
UUEEZPZX – Aerodrome Reporting Office Moscow Sheremetyevo,
UUUUYGYX – Duty Manager of CDOS CA – Central Department of Operational Services of Civil Aviation,
UUUWZDZX – ATFM Air Traffic Flow Management Unit,
UMIIZTZX – TWR UMII.
Dodatkowo PLAN LOTU został wysłany do:
EPBYZTZX – TWR EPBY – Bydgoszcz
EPGDZTZX – TWR EPGD – Gdańsk.

Biuletyn Informacji przed lotem przygotowało Biuro Odprawy Załóg W Warszawie i przez terminal European AIS Database wysłało do Wojskowego Biura Odprawy Załóg na adres bozokecie@op.pl.
Nie jest możliwy dostęp do biuletynów historycznych.
W Rosyjskim Biurze NOTAM Nie znaleziono notamów dla lotniska Smoleńsk.

Plan lotu dla PLF102 został rozesłany przez Biuro Odprawy Załóg w Warszawie 06.04.2010 do następujących miejsc:
EPZZIFXX – adres IFPS Integrated Initial Flight Plan Processing System w Brukseli – Haren oraz do Paryża – Bretigny.
UMMDYAYX – Flight Coordination and Control Center Responsible for Issuing Permissions for Flight Performance in The Airspace of The Republic of Belarus,
UMMMZDZX – The Authority Responsible for Air Traffic Management Within Mińsk FIR,
UMMMZRZX – Mińsk FIR ATM Belarus,
UMMVZQZX – ACC Mińsk,
UMMSZTZX – TWR Mińsk 2
UMMVZRZX – Mińsk FIR ATM Belarus,
UUEEZPZX – Aerodrome Reporting Office Moscow Sheremetyevo,
UUUCZPZX – adres, który nie jest publikowany w AIP Rosji,
UUUUYGYX – Duty Manager of CDOS CA – Central Department of Operational Services of Civil Aviation,
UUUWZDZX – ATFM – Air Traffic Flow Management Unit,
UUWVZQZX – ACC Moscow,
UUUWZDZX – ATFM Unit,
UUWVZDZX – ATFM Unit,
UMBBZTZM – TWR UMBB,
UMMSZTZM – TWR UMMS MIL,
UUBPZTZX – TWR UUBP

Pytanie dlaczego nie ma adresu TWR Smoleńska?
Mamy wymienione wśród adresatów takie służby jak ACC Mińsk, ACC Moskwa, TWR UMII. Zgodnie z regułami i zasadami ruchu lotniczego służby te w momencie, kiedy miały PLF101 na swojej łączności, miały możliwość uzyskania dokładnych czasów przelotu poszczególnych punktów na trasie lotu. Służby te powinny wzajemnie się informować o locie PLF101.
ACC Moskwa, jako ostatnia służba ruchu lotniczego, z którą PLF101 utrzymywał łączność miała OBOWIĄZEK powiadomić TWR Smoleńsk o dolocie PLF101 do Smoleńska. Miała obowiążek wykonać tak zwane " ZWOLNIENIE KONTROLI" w którym TWR Smoleńsk powinna otrzymać informację o której godzinie, PLF101 będzie nad punktem ASKIL, o której godzinie zostanie przesłany do nich na łączność, na jakiej wysokości, o której godzinie przewiduje dolot do pomocy nawigacyjnej „OK lub O”, od której rozpocznie się procedura podejścia do lądowania. TWR Smoleńsk miała obowiązek żądać informacji od ACC Moskwa na każdy temat związany z lotem PLF101.
TWR Smoleńsk miała OBOWIĄZEK Informować ACC Moskwa o aktualnych warunkach pogodowych na lotnisku. Leciał VIP z prezydentem na pokładzie. TWR Smoleńsk miała Obowiązek Wyprzedzać pytania ze strony załogi PLF101 o warunki pogodowe i wcześniej je przekazywać. Szczególnie, kiedy pogoda pogarszała się i spadały minima do lądowania dla Tu154.

LIBRA0643 | 04.02.2012 15:27

http://p.web-album.org/b6/61/b6617b317517e746fc66dc18f102987ea,4,0.jpg

Emergency lokator transmiter: Załogi TU154M PLF101 w locie do Smoleńska – lotnisko XUBS Siewiernyj w dniu 10 kwietnia 2010 roku

Obowiązuje za jedynym w Świecie wyjątkiem i małą końcóweczką BADAŃ Ministra Jerzego Millera i Przewodniczącego PKBWL płk Edmunda Klicha bez pokrycia w rzeczywistości:

http://www.peninsulaavionics.com/usrimage/0sarsat%20diagram.jpg

http://p.web-album.org/dd/5f/dd5f3888e51de532913af44f9b983238a,4,0.jpg

http://www.sportflyingshop.com/Avionics/ELT/AK_450.jpg

Z Wyłączeniem Lotu Panów : 2 Prezydentów RP i 5 Dowódców Wojsk RP oraz 89 Pasażerów i… Drogą lotnicza w nieznane z tragicznym skutkiem.

http://p.web-album.org/1b/e9/1be99bef9e8b85eb20a2774211f36c26a,4,0.jpg

Co z z systemem Emergency SARSAT - ICAO – nie zadziałał wyjątkowo tym razem ???!!! Padło zasilanie bateryjne.

http://www.ulc.gov.pl/

http://p.web-album.org/88/7b/887b553d6de3446cbb53bec179c233b4a,4,0.jpg

Konferencja Bezpieczeństwa Lotów Lotnictwa Cywilnego - Rok 2012

' alt=Email name=Email align=middle border=0 v:shapes="_x0000_i1039">

Urząd Lotnictwa Cywilnego rozpoczął przygotowania do corocznej Konferencji Bezpieczeństwa Lotów.

Konferencja, wzorem lat ubiegłych, podzielona będzie na dwa moduły: dla lotnictwa ogólnego oraz dla lotnictwa komercyjnego.

Moduł dla lotnictwa ogólnego odbędzie się 21 marca, a dla lotnictwa komercyjnego 25 kwietnia.

Konferencja (w obydwu modułach) odbędzie się w siedzibie Uczelni Łazarskiego (ul. Świeradowska 43). Początek o godz. 10.00, wstęp wolny. Ze względów organizacyjnych prosimy o zgłaszanie uczestnictwa na niżej podany adres.

Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do zgłaszania problematyki proponowanej do omówienia w trakcie trwania konferencji. Propozycje można zgłaszać na adres e-mail: konferencja_bl@ulc.gov.pl, lub telefonicznie (22) 520-75-00.

http://lotniczapolska.pl/COSPAS-SARSAT:-tylko-406-MHz,6179

COSPAS-SARSAT: tylko 406 MHz

Urząd Lotnictwa Cywilnego informuje, że z dniem 1 lutego 2009 roku satelity systemu COSPAS-SARSAT przestały odbierać sygnał niebezpieczeństwa nadawany na częstotliwości 121.5 MHz i 243 MHz. Aktualnie stosowana częstotliwość to 406 MHz.

Fot. sarsat.noaa.gov

Przeczytaj także

· Pokładowe i osobiste nadajniki

· Protokół Aviation User

· Posiedzenie Cospas-Sarsat

· ELT – wyjaśnienia ULC

· Beacon – nadajnik sygnału niebezpieczeństwa

Urząd Lotnictwa Cywilnego zachęca właścicieli/użytkowników statków powietrznych do wymiany starych nadajników sygnału niebezpieczeństwa statku powietrznego (ELT) na nowe, emitujące sygnał niebezpieczeństwa na częstotliwości 406 MHz i ich rejestrację w ewidencji pokładowych i osobistych nadajników sygnału niebezpieczeństwa, prowadzoną przez Wydział Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego Departamentu Żeglugi Powietrznej ULC. Jednocześnie Urząd przypomina, że nadajniki po zdemontowaniu powinny być odłączone od baterii. Przechowywanie lub pozbycie się (np. poprzez wyrzucenie na śmieci) nadajnika wraz z baterią może spowodować jego samoczynne włączenie się i zbędne uruchomienie akcji poszukiwawczo-ratowniczej.

Powstanie systemu COSPAS-SARSAT zostało zapoczątkowane w 1979 r. po podpisaniu porozumienia podpisanego z inicjatywy byłego ZSRR, USA, Kanady i Francji. W 1982 r. został wystrzelony pierwszy satelita z testowym wyposażeniem SAR, który 10 września tego samego roku odebrał pierwszy, wysłany z terytorium Kanady, sygnał o niebezpieczeństwie. Podjęta akcja poszukiwawczo-ratownicza zakończyła się sukcesem – znaleziono wrak samolotu i uratowano trzy osoby. W październiku 1984 r. podpisano ostateczne porozumienie w sprawie systemu COSPAS-SARSAT, który w 1985 r. zadeklarował pełną gotowość.

Przez 27 lat dzięki systemowi odbierającemu sygnały niebezpieczeństwa przeprowadzono 6766 akcji poszukiwawczo-ratowniczych i uratowano 24798 osób. Dziś do programu należy 38 państw i 2 organizacje współpracujące. Przyszłością systemu COSPAS-SARSAT będzie system MEOSAR, oparty na satelitach krążących wokół ziemi na orbitach średnich i elementach naziemnych – terminalach MEOLUT. MEOSAR w 2013 r. ma osiągnąć wstępną gotowość operacyjną, a dwa lata później pełną gotowość operacyjną.

Polska przystąpiła do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT w 2005 r. – przypomina Urząd Lotnictwa Cywilnego, który jest instytucją współpracującą z Programem.

Zobacz: Informacje ULC o nadajnikach sygnałów niebezpieczeństwa

Sławomir Kasjaniuk

http://p.web-album.org/7c/3b/7c3b62e60e66d0ad77fb9ea395d1d2a3a,4,0.jpg

http://www.ulc.gov.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=316&Itemid=327

Rejestracja beaconów 406MHz

Rejestracja nadajnika sygnału niebezpieczeństwa ELT-EPIRB-PLB 406MHz następuje na wniosek właściciela/użytkownika, na podstawie formularza rejestracyjnego wraz z oświadczeniami:

· zgody na przetwarzanie danych osobowych;

· nie zarejestrowania Beaconu w ewidencji lub rejestrze prowadzonym przez właściwy organ innego państwa.

Prawidłowość danych podanych w formularzu i oświadczeniach musi być potwierdzona podpisem właściciela/użytkownika nadajnika sygnału niebezpieczeństwa.

Przed dokonaniem rejestracji, właściciel/użytkownik nadajnika sygnału niebezpieczeństwa musi dysponować ważnym pozwoleniem radiowym lub wystąpić o wydanie pozwolenia radiowego do Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Wypełnione i podpisane: formularz i oświadczenia należy przesłać na adres:

Urząd Lotnictwa Cywilnego
Departament Żeglugi Powietrznej
ul. Marcina Flisa 2, 02-247 Warszawa
z dopiskiem: Formularz-Beacon 406MHz

Formularz rejestracyjny dostępny jest w wersji elektronicznej: plik do pobrania 111.00 Kb

W przypadku dodatkowych pytań związanych z rejestracją i protokołami kodowania nadajników sygnału niebezpieczeństwa, prosimy o kontakt z Wydziałem Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego:
tel.: (22) 520 72 28

Wzór rejestracji nowego nadajnika sygnału niebezpieczeństwa
ELT:  plik do pobrania 144.62 Kb

EPIRB:  plik do pobrania 137.09 Kb

PLB:  plik do pobrania 136.79 Kb

Protokoły kodowania obowiązujące w Polsce

Urząd Lotnictwa Cywilnego jako Agencja Współpracująca z Międzynarodowym Programem Cospas-Sarsat w porozumieniu z Radą Programu, ustalił następujące protokoły kodowania dla nadajników sygnału niebezpieczeństwa 406MHz, użytkowanych w Polsce – kod kraju 261.

Protokoły kodowania:
plik do pobrania 23.21 Kb

Informacje jak dokonać rejestracji nadajnika sygnału niebezpieczeństwa i o protokołach kodowania nadajników sygnału niebezpieczeństwa
plik do pobrania 84.73 Kb

Dla przypadku protokółów bez przekazywania współrzędnych – wiadomość krótka:

ELT:

· protokół użytkownika lotniczy (aviation user) z zakodowanym znakiem rozpoznawczym statku powietrznego;

· protokół użytkownika seryjny (serial user) z zakodowanym 24-bitowym adresem statku powietrznego.

ELT (AP) i ELT (S): protokół użytkownika seryjny (serial user) z zakodowanym numerem seryjnym ELT i numerem certyfikatu typu Cospas-Sarsat.

EPIRB – protokół użytkownika morski (maritime user) z zakodowanym numerem MMSI.

PLB – protokół użytkownika seryjny (serial user) z zakodowanym numerem seryjnym PLB i numerem certyfikatu typu Cospas-Sarsat.

Dla przypadku protokółów z przekazywaniem współrzędnych – wiadomość długa:

ELT:

· protokół lokacyjny użytkownika (user location) z zakodowanym znakiem rozpoznawczym statku powietrznego;

· protokół lokacyjny użytkownika (user location) z zakodowanym 24-bitowym adresem statku powietrznego;

· standardowy protokół lokacyjny (standard location) z zakodowanym 24-bitowym adresem statku powietrznego.

ELT (AP) i ELT (S): protokół lokacyjny użytkownika (user location) i standardowy protokół lokacyjny (standard location) z zakodowanym numerem seryjnym ELT i numerem certyfikatu typu Cospas-Sarsat.

EPIRB:

· protokół lokacyjny użytkownika (user location) z zakodowanym numerem MMSI;

· standardowy protokół lokacyjny (standard location) z zakodowanym numerem MMSI.

PLB:

· protokół lokacyjny użytkownika (user location) z zakodowanym numerem seryjnym PLB i numerem certyfikatu typu Cospas-Sarsat;

· standardowy protokół lokacyjny (standard location) z zakodowanym numerem seryjnym PLB i numerem certyfikatu typu Cospas-Sarsat.

Numer certyfikatu typu Cospas-Sarsat dostępny jest na stronie internetowej i zdefiniowany jest jako
C/SNo.:

http://www.cospas-sarsat.org/en/beacons/type-approved-models/by-type-approval-number

Informacje o kodowaniu nadajników sygnału niebezpieczeństwa zawarte są również w dokumentach Cospas-Sarsat:

C/S G.005 Cospas-Sarsat Guidelines on 406MHz Beacon Coding, Registration, and Type Approval;

C/S S.007 Cospas-Sarsat Handbook of Beacon Regulations;

C/S T.001 Specification for Cospas-Sarsat 406MHz Distress Beacons.

CostałosięzTU154MPLF101 ? -NOTA – Obowiązuje Rząd RP czy to jest FIKCJA !

o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik,

podpisana w Warszawie dnia 31 maja 2005 r.

(M.P. z dnia 23 lutego 2006 r.)

NOTA

o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik

Sygnatariusz niniejszej noty:

PRZYJMUJĄC do wiadomości udane wdrożenie Satelitarnego Systemu Poszukiwania i Ratownictwa COSPAS-SARSAT utworzonego i działającego w ramach Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT między Kanadą, Republiką Francji, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Stanami Zjednoczonymi Ameryki, która została podpisana dnia 1 lipca 1988 r. i weszła w życie dnia 30 sierpnia 1988 r.;

PRZYJMUJĄC do wiadomości, że Federacja Rosyjska formalnie zawiadomiła w dniu 6 stycznia 1992 r. jednegoz Depozytariuszy Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT o przejęciu wszystkich praw i zobowiązań byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Międzynarodowym Programie COSPAS-SARSAT;

PRZYJMUJĄC do wiadomości zobowiązanie Stron Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT do zapewnieniadługoterminowego działania Systemu COSPAS-SARSAT i dostępu do tego Systemu dla wszystkich Państw na zasadzieniedyskryminacji i nieodpłatnie dla końcowego użytkownika znajdującego się w stanie zagrożenia;

ROZWAŻAJĄC postanowienia Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT dotyczące uczestnictwa Państw niebędących Stronami Umowy w Systemie COSPAS-SARSAT jako Państwa Użytkownicy;

PRAGNĄC zacieśnić współpracę międzynarodową w tym humanitarnym celu;

ŚWIADOMY decyzji Międzynarodowej Organizacji Morskiej o utworzeniu Światowego Systemu w zakresie Zagrożeniai Bezpieczeństwa na Morzu, jak również odpowiedzialności Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnegoi Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego w dotyczących tych organizacji dziedzinach;

W PRZEKONANIU, że światowy system satelitarny sprawujący rolę alarmowania i lokalizacji zagrożenia życiai bezpieczeństwa ludzi na morzu, w powietrzu i na lądzie jest pomocny dla skutecznego prowadzenia akcji poszukiwania i ratownictwa;

UZNAJĄC więc, że pożądanym jest, aby Państwa niebędące Stronami Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT współpracowały ze Stronami Umowy i z innymi Państwami bez jakiejkolwiek dyskryminacji, w utworzeniui działaniu wyposażenia segmentu naziemnego COSPAS-SARSAT i w wykorzystaniu Systemu COSPAS-SARSATwe wspieraniu prowadzenia poszukiwania i ratownictwa,

http://p.web-album.org/9a/a0/9aa0d638eb46d83cb784522e1e06edefa,4,0.jpg

http://www.pointerinc.com/images/Pointer_8000_Install-Op_Manual.pdf

Za pracą naukową:

http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2010/83_Kopczewski_M.pdf

Tab. 1. Możliwości wykrycia radiolatarni ratowniczej

Parametr	Częstotliwość	Rejon wykrycia (km 2 )	Dokładność pozycji wykrycia (km)	Czas wykrycia (h, min)
	121,5 MHz	850	25	0 – 3 h
	406 MHz	25	4 0	– 1,5 h
	406 MHz z GPS	0,015	0,1	0 – 5 min.

Zmiany, jakie dokonały się w zakresie funkcjonowania systemu COSPAS – SARSAT

prowadzić mają do dalszego usprawnienia jego działania, a cel dalszego rozwoju trafnie

ujmuje slogan: „Eliminate the Search in SAR”, co w wolnym tłumaczeniu brzmi:

„Wyeliminować Poszukiwanie ze Służby Poszukiwania i Ratownictwa”.

Zasady działania satelitarnego systemu poszukiwania i ratownictwa

Monitor Polski 2006 Nr 13 poz. 171 - Nota o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik. Warszawa.2005.05.31

NOTA o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik, podpisana w Warszawie dnia 31 maja 2005 r. (M.P. z dnia 23 lutego 2006 r.) NOTA o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS-SARSAT jako Państwo Użytkownik Sygnatariusz niniejszej noty: PRZYJMUJĄC do wiadomości udane wdrożenie Satelitarnego Systemu Poszukiwania i Ratownictwa COSPAS-SARSAT utworzonego i działającego w ramach Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT między Kanadą, Republiką Francji, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Stanami Zjednoczonymi Ameryki, która została podpisana dnia 1 lipca 1988 r. i weszła w życie dnia 30 sierpnia 1988 r.; PRZYJMUJĄC do wiadomości, że Federacja Rosyjska formalnie zawiadomiła w dniu 6 stycznia 1992 r. jednego z Depozytariuszy Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT o przejęciu wszystkich praw i zobowiązań byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Międzynarodowym Programie COSPAS-SARSAT; PRZYJMUJĄC do wiadomości zobowiązanie Stron Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT do zapewnienia długoterminowego działania Systemu COSPAS-SARSAT i dostępu do tego Systemu dla wszystkich Państw na zasadzie niedyskryminacji i nieodpłatnie dla końcowego użytkownika znajdującego się w stanie zagrożenia; ROZWAŻAJĄC postanowienia Międzynarodowej Umowy Programowej COSPAS-SARSAT dotyczące uczestnictwa Państw niebędących Stronami Umowy w Systemie COSPAS-SARSAT jako Państwa Użytkownicy; PRAGNĄC zacieśnić współpracę międzynarodową w tym humanitarnym celu; ŚWIADOMY decyzji Międzynarodowej Organizacji Morskiej o utworzeniu Światowego Systemu w zakresie Zagrożenia i Bezpieczeństwa na Morzu, jak również odpowiedzialności Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego i Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego w dotyczących...

http://czernis.marek.znanyprawnik.pl/Dzial,Reklama

Za pracą naukową:

SATELITARNY SYSTEM RATOWNICTWA COSPAS – SARSAT

W ŚWIETLE JEGO TECHNICZNYCH PRZEOBRAŻEŃ

Marian KOPCZEWSKI, Bartłomiej PĄCZEK

Streszczenie: Powstanie nowych doktryn i strategii wymuszane jest sytuacją polityczną na

świecie, a współcześnie przede wszystkim pojawieniem się nowego zagrożenia jakim jest

terroryzm, który stał się zjawiskiem globalnym. W obliczu zamachów terrorystycznych

przeprowadzonych z wykorzystaniem samolotów, obok bezpieczeństwa lotów,

problematyka ratownictwa lotniczego stała się przedmiotem rozważań i analiz oraz jednym

z głównych elementów międzynarodowego systemu bezpieczeństwa lotniczego. Podnosi

się m.in. konieczność integracji sił i środków wydzielanych przez poszczególne państwa,

w ramach globalnego systemu poszukiwań i ratownictwa lotniczego. Dodatkowo, dążenie

do zapewnienia współdziałania sił i środków systemu poszukiwania i ratownictwa

lotniczego w ramach NATO sprawia, że istotnego znaczenia nabiera problematyka

ujednolicenia procedur i zasad postępowania wynikających z aktualnie obowiązujących

dokumentów normatywnych NATO oraz Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa

Cywilnego. Wymaga to wielu istotnych zmian w zakresie aktów prawnych oraz

wyposażenia i modernizacji sprzętu ratownictwa lotniczego zgodnie z międzynarodowymi

standardami.

Słowa kluczowe: zarządzanie przestrzenią, ratownictwo lotnicze, systemy satelitarne,

COSPAS, SARSAT.

1. Wstęp

Wysiłki podejmowane przez państwa NATO i organizacje międzynarodowe, takie jak

Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego oraz Międzynarodowa Organizacja

Morska, zmierzające do zwiększenia skuteczności metod umożliwiających szybką

lokalizację miejsca wypadku statku powietrznego, doprowadziły do zaangażowania na

potrzeby ratownictwa najnowszych osiągnięć, z techniką satelitarną włącznie. W związku

z powyższym, w pracy skupiono się na zagadnieniach dotyczących aktów prawnych

stanowiących podstawę do funkcjonowania systemu poszukiwania i ratownictwa

lotniczego, aktualnej organizacji i zasadach funkcjonowania tego systemu, ogólnej

charakterystyce satelitarnego systemu poszukiwania i ratownictwa COSPAS – SARSAT

oraz perspektywach rozwoju systemu poszukiwania i ratownictwa lotniczego w Polsce,

czyli nieuchronną koniecznością dostosowania go do systemu COSPAS – SARSAT.

2. Geneza powstania i przeznaczenie satelitarnego systemu poszukiwania

i ratownictwa

Organy odpowiedzialne za funkcjonowanie systemów poszukiwania i ratownictwa,

które zostały utworzone w celu niesienia pomocy podczas wypadków lotniczych, morskich

oraz lądowych poszukiwały bardziej skutecznych rozwiązań umożliwiających szybkie

alarmowanie oraz precyzyjną lokalizację źródeł emitowanych sygnałów ratowniczych 8

przez radiolatarnie ratownicze. Rozwój badań kosmicznych sprawił, że technika satelitarna

okazała się w tym zakresie możliwym do wykorzystania i realnym rozwiązaniem.

Prekursorami badań nad wykorzystaniem satelitów do poszukiwania i ratownictwa byli

Kanadyjczycy, którzy na początku lat siedemdziesiątych rozpoczęli eksperymenty,

wykorzystując przekaźniki ratunkowe małej mocy oraz amatorskie odbiorniki przenośne,

zdolne do pracy na częstotliwości 145 MHz. Zakładali oni wykorzystanie satelitów

z dopplerowską metodą pomiaru odległości, co umożliwiałoby lokalizację źródła

emitowanych sygnałów. System ten nie znalazł jednak szerszego zastosowania, ale wykazał

duże możliwości jakie daje technika satelitarna. Kontynuowano więc badania i w rezultacie

przeprowadzono dwa różne eksperymenty:

– Pierwszy zakładał wykorzystanie urządzeń radiowych pracujących na częstotliwości

121,5 oraz 243 MHz, które były na wyposażeniu większości użytkowników. Okazało

się jednak, że na tych częstotliwościach sprzęt satelitarny miał ograniczone możliwości

pracy, a ponadto oba typy radiolatarni nie miały możliwości przesyłania informacji

zakodowanych.

– Drugi natomiast zakładał wykorzystanie nadajników i przekaźników pracujących na

częstotliwości 406 MHz. Ponieważ częstotliwość ta stanowiła część zakresu radiowego

wykorzystywanego na Ziemi i słaby sygnał na drodze Ziemia – satelita zanikał,

Międzynarodowy Związek Telekomunikacji (ITU – International Telecomunication

Union) zastrzegł częstotliwość w zakresie 406 – 406,1 MHz tylko dla ratowniczych

środków radiowych w 1979 roku.

W 1979 roku przedstawiciele byłego Związku Radzieckiego, Kanady, Francji i Stanów

Zjednoczonych podpisali Memorandum o wzajemnej pomocy, które regulowało ustalenia

dotyczące systemu poszukiwań i ratownictwa, funkcjonującego na bazie satelitów

meteorologicznych (SARSAT) należących do Narodowego Urzędu Oceanografii

i Meteorologii (NOAA – National Oceanic and Atmospheric Administration).System ten

mógł wykorzystywać częstotliwości 121,5 i 243 oraz 406 MHz. Związek Radziecki

zobowiązał się natomiast do udziału w budowie segmentu kosmicznego, wykorzystując do

tego celu satelity typu COSPAS, które mogły wykorzystywać częstotliwości 121,5 oraz

406 MHz. W ten sposób doszło do powstania globalnego satelitarnego systemu

poszukiwania i ratownictwa znanego również jako COSPAS – SARSAT.

System zaczął

funkcjonować w czerwcu 1982 roku, kiedy to Związek Radziecki wystrzelił pierwszego

satelitę (COSPAS I), a na początku 1983 roku przystąpiono do drugiego etapu

doświadczeń, w którym planowano udział użytkowników posiadających uprawnienia do

prowadzania operacji poszukiwawczo – ratowniczych. Satelita amerykański (SARSAT I)

został wystrzelony w marcu 1983 roku, podobnie jak i kolejny satelita radziecki (COSPAS

II). Zadowalające wyniki prób i pozytywna ocena spowodowały, że w październiku 1984

roku podpisano drugie Memorandum o wzajemnej pomocy pomiędzy Ministerstwem Floty

Morskiej Związku Radzieckiego, Ministerstwem Obrony Narodowej Kanady, Narodowym

Centrum Badań Kosmicznych Francji oraz Narodowym Urzędem Oceanografii

i Meteorologii USA. W 1985 roku ogłoszono oficjalne wdrożenie satelitarnego systemu

poszukiwania i ratownictwa (COSPAS – SARSAT) do eksploatacji. Istniały oczywiście

różnice pomiędzy satelitami produkcji amerykańskiej i radzieckiej, co nie przeszkadzało

Nazwa systemu COSPAS – SARSAT jest skrótem rosyjsko – angielskim, pochodzi od nazw

satelitów wchodzących w skład systemu: „KOsmiczieskaja Sistiema Poiska Awarijnych Sudow” oraz

„Search And Rescue Satellite – Aided Tracking”. 9

jednak we współpracy, gdyż dotyczyły one jedynie odbioru i przetwarzania oraz sposobu

przesyłania informacji otrzymywanych na częstotliwości 406 MHz. Satelity COSPAS

odbierały z Ziemi sygnały ratownicze, zapisywały je w pamięci oraz wysyłały

bezpośrednio do ośrodka naziemnego (LUT – Local User Terminal). Natomiast satelity

SARSAT zapisywały sygnały i następnie dane te przesyłały do centrum kontroli misji

(MCC – Mission Control Center) znajdującego się w Stanach Zjednoczonych, korzystając

z pośrednictwa stacji naziemnych NOAA. Mimo iż były to niewielkie różnice, przez cały

czas dążono do unifikacji systemu, co udało się osiągnąć we wrześniu 1988 roku po

umieszczeniu na orbicie satelity SARSAT IV, który przesyłał dane w sposób podobny jak

satelity COSPAS. W lipcu 1988 roku cztery państwa, które zbudowały system

i jednocześnie zabezpieczały funkcjonowanie segmentu kosmicznego podpisały umowę

o Międzynarodowym Programie COSPAS – SARSAT, która gwarantuje wieloletnią

eksploatację Systemu i dostęp do niego innych państw na równych prawach. W ten sposób

doszło do wielkich zmian w systemie poszukiwania i ratownictwa, który wykorzystując

technikę satelitarną stał się systemem globalnym. Twórcy systemu zagwarantowali jednak

dostęp i udział w jego rozbudowywaniu wszystkim zainteresowanym państwom

i organizacjom na partnerskich zasadach oraz równych prawach, co było impulsem do

dalszego jego rozwoju. W styczniu 1992 Federacja Rosyjska przyjęła zobowiązania byłego

Związku Radzieckiego wynikające z udziału w Systemie. W programie uczestniczą: 4

państwa – strony porozumienia o utworzeniu Systemu COSPAS – SARSAT, 25 państw

zabezpieczające segment naziemny Systemu, 9 państw użytkowników (w tym Polska od

15.09.2005 r.) oraz 2 organizacje na prawach uczestników, co w sumie daje 40 państw

i organizacji.

System przeznaczony jest do niesienia pomocy wszystkim poszkodowanym w wyniku

wypadku statków powietrznych i pływających, poprzez szybką lokalizację miejsca

zdarzenia oraz powiadomienie sił i środków systemu poszukiwania i ratownictwa w tym

rejonie. Lokalizacja miejsca zdarzenia odbywa się na podstawie odebranych sygnałów,

emitowanych przez radiolatarnie ratownicze.

3. Budowa satelitarnego systemu poszukiwania i ratownictwa

System COSPAS – SARSAT składa się segmentu kosmicznego oraz segmentu

naziemnego. W skład Systemu wchodzą: 5 satelitów nisko orbitujących wokół biegunów

Ziemi (LEOSAR), 5 satelitów geostacjonarnych (GEOSAR), 29 Centrów Kontroli Misji

(MCC), 45 terminali lokalnego użytkownika, obsługujących satelity nisko orbitujące

(LEOLUT) i 16 terminali lokalnego użytkownika obsługujących satelity geostacjonarne

(GEOLUT) oraz radiolatarni ratowniczych.

Segment kosmiczny do dnia 1 stycznia 2009 r. tworzyły dwie konstelacje satelitów

przeznaczone do odbioru sygnałów o niebezpieczeństwie na częstotliwościach 121,5

i 406 MHz oraz przekazywania ich do odbiorników naziemnych na częstotliwości

1544,5 MHz. Obecnie konstelacja LEOSAR (Low Earth Orbit Search and Rescue) składa

się z 5 satelitów typu SARSAT nisko orbitujących wokół biegunów Ziemi, a 4 rosyjskie

satelity COSPAS uruchomione mają być do roku 2013. Satelity amerykańskie typu

SARSAT znajdują się na orbitach, na wysokości około 850 km, natomiast satelity rosyjskie

typu COSPAS orbitować będą na wysokości około 1000 km i okrążać Ziemię w czasie

Cospas-Sarsat System Data, December 2008, http://www.cospas-sarsat.org/images/stories/System

Docs/Current/SD34-DEC08.pdf 10

około 100 minut przemieszczając się z prędkością około 7 km/s. W czasie przemieszczania

się po orbicie satelita monitoruje obszar Ziemi, równy powierzchni koła o średnicy

6 tysięcy kilometrów. Satelity posiadają specjalne procesory pracujące na częstotliwości

406 MHz i umożliwiające zapamiętywanie odebranej informacji oraz przekazywanie jej do

odbiorników segmentu naziemnego po upływie pewnego czasu. Konstelacja GEOSAR

(Geostationary Search and Rescue) składa się z 5 satelitów geostacjonarnych,

umieszczonych na wysokości 36 tysięcy kilometrów. Satelity te po odebraniu sygnału

emitowanego przez radiolatarnię ratowniczą, dokonują szybkiej retranslacji sygnałów na

częstotliwości 406 MHz do stacji naziemnych. Obecnie użytkowane są 2 satelity

amerykańskie (GOES–12 – 75

W, GOES–11 – 135

W), jeden satelita indyjski (INSAT–

3A – 93,5

E) i 2 satelity europejskie (MSG–1 – 9,5

E, MSG–2 – 0

). Ze względu na stałe

usytuowanie względem Ziemi, nie mogą być wykorzystywane do określania

współrzędnych radiolatarni emitujących sygnał.

Segment naziemny systemu COSPAS – SARSAT składa się z naziemnych ośrodków

kierowania , przetwarzania i przesyłania informacji oraz radiolatarni ratowniczych. W skład

segmentu naziemnego wchodzą terminale lokalnego użytkowania (LUT), Centra Kontroli

Misji (MCC) oraz Narodowe Punkty Kontaktu (SPOC). Rozmieszczenie ośrodków LUT

zapewnia odbiór sygnałów przesyłanych przez satelity nisko orbitujące oraz

geostacjonarne, a ponadto ośrodki te są odpowiedzialne za sterowanie pracą satelitów.

Przesyłają one informacje niezbędne satelitom do ich prawidłowego funkcjonowania.

Ośrodki LUT śledzą orbitujące wokół Ziemi satelity wchodzące w skład systemu i znajdują

się w gotowości do odbioru informacji o niebezpiecznych zdarzeniach lotniczych oraz

morskich, które mogą zaistnieć w dowolnym czasie i miejscu na kuli ziemskiej. Informacje

przekazywane z satelitów na częstotliwości 1544,5 MHz stanowią podstawę do określenia

i obliczenia miejsca, z którego został wysłany sygnał o niebezpieczeństwie. Ośrodki te, na

podstawie danych dotyczących pozycji satelity i własnego położenia, wykorzystując

zjawisko Dopplera obliczają dane dotyczące szerokości i długości geograficznej niezbędne

do lokalizacji miejsca wysłanego sygnału przez radiolatarnię ratowniczą. Informacje te są

natychmiast przesyłane do kolejnego elementu w segmencie naziemnym jakim jest

Centrum Kontroli Misji właściwe dla miejsca zdarzenia. Centrum Kontroli Misji jest

odpowiedzialne za kontrolę pracy całego systemu i koordynowanie przesyłania informacji.

MCC otrzymuje informacje niezbędne do ciągłego monitorowania tras lotu satelitów oraz

efektów ich pracy. Informacje te mogą pochodzić bezpośrednio z satelitów i mogą być

porównywane z informacjami pochodzącymi z ośrodków LUT. Prowadząc analizę

zaistniałej sytuacji, powiadamiają inne ośrodki MCC, które odpowiedzialne są za rejon,

z którego pochodzi emitowany przez radiolatarnię ratowniczą sygnał. Jeżeli sygnał

emitowany jest z własnego rejonu odpowiedzialności, MCC musi podjąć decyzję czy dane

o alarmie należy przesłać do odpowiedniego Ośrodka Koordynacji Poszukiwania

i Ratownictwa (RCC). Dane opracowane do przekazania powinny obejmować następujące

informacje:

a) pozycja przekaźnika;

b) czas zdarzenia;

c) częstotliwość na jakiej pracują nadajniki ratunkowe;

d) jakość sygnałów i ich moc;

e) rodzaj niebezpieczeństwa;

f) nazwę państwa, w którym jest zarejestrowany nadajnik emitujący sygnał. 11

Narodowy Punkt Kontaktu (SPOC) to kolejny element segmentu naziemnego. Każde

państwo – użytkownik systemu COSPAS – SARSAT powinno posiadać ten element,

ponieważ umożliwia on czynny udział w prowadzonych operacjach. SPOC powinien być

wyposażony w sprzęt umożliwiający odbiór sygnałów alarmowych, ponieważ do punktów

kontaktu znajdujących się w rejonie odpowiedzialności poszczególnych MCC napływają

informacje takie same jak do RCC. W państwach, w których nie funkcjonują ośrodki RCC,

Narodowy Punkt Kontaktu może również pełnić ich rolę. Polska znajduje się w rejonie

odpowiedzialności MCC Moskwa, który jest odpowiedzialny za monitorowanie sytuacji

oraz sygnały alarmowe emitowane z rejonu Europy Wschodniej. Po przystąpieniu do

systemu COSPAS – SARSAT jako państwo - użytkownik Narodowy Punkt Kontaktu

utworzono przy Cywilnym Centrum Kontroli Obszaru (CCKO Warszawa), dzięki czemu

RCC Warszawa posiada obecnie stałą łączność z MCC Moskwa.

Schemat obiegu informacji w systemie COSPAS – SARSAT przedstawiony jest na

rysunku 1, z tą uwagą, że po 1 stycznia 2009 nie jest już wykorzystywana częstotliwość

121,5 MHz.

Rys. 1. Schemat obiegu informacji w systemie COSPAS – SARSAT

4. Zasady działania satelitarnego systemu poszukiwania i ratownictwa

Rozmieszczone na wysokości 850 km satelity konstelacji LEOSAR systemu COSPAS –

SARSAT krążą wokół Ziemi po orbitach mających swój punkt przecięcia nad jej 12

biegunami.

Czas jednego okrążenia satelity poruszającego się z prędkością 7 km/s wynosi

około 100 minut, a orbity po których krążą satelity, w wyniku ruchu obrotowego Ziemi

zmieniają miejsce swego położenia względem niej. W ten sposób każdy satelita po

wykonaniu pełnego okrążenia zmienia swoje położenie względem powierzchni Ziemi,

przesuwając się równolegle w stosunku do poprzedniego położenia o 26 stopni w kierunku

zachodnim. Linie przerywane na rysunku 2, przedstawiające trasy przelotów satelity,

pozwalają zilustrować zjawisko, które wiąże się z biegunowym ułożeniem orbit krążących

satelitów. Im bliżej biegunów Ziemi tym większa liczba satelitów monitorujących ten

obszar. Mając na uwadze, że wokół Ziemi krąży większa liczba satelitów, więc wskutek

ruchu obrotowego ten sam obszar powierzchni Ziemi jest monitorowany przez wszystkie

satelity systemu COSPAS – SARSAT. Jak już wspomniano wcześniej, jeden satelita

krążący po orbicie okołoziemskiej miał możliwość odbierania sygnałów ratowniczych

nadawanych na częstotliwości 121,5 i 243 oraz 406 MHz oraz monitorowania obszaru

równego polu powierzchni koła o średnicy około 6 tyś. km, co przedstawiają okręgi na

rysunku 2.

W systemie COSPAS – SARSAT

do określenia lokalizacji radiolatarni

ratowniczej, z której emitowany jest

sygnał o niebezpieczeństwie

wykorzystywane jest zjawisko

Dopplera. Zjawisko to polega na

zmianie częstotliwości sygnału

odbieranego przez satelitę w

zależności od miejsca jego położenia

na orbicie. Podczas ruchu satelity

odbierane są sygnały ratunkowe,

których częstotliwość różni się od

częstotliwości sygnałów wysyłanych

z Ziemi. Gdy satelita zbliża się do

punktu z którego radiolatarnia

ratownicza emituje sygnały,

częstotliwość sygnałów

docierających do satelity zmniejsza

się. Jednak do czasu osiągnięcia

minimalnej odległości satelita –

radiolatarnia ratownicza, jest ona

większa od częstotliwości sygnałów

wysyłanych przez radiolatarnię. Gdy

satelita osiągnie minimalną odległość

satelita – radiolatarnia ratownicza,

częstotliwość sygnałów odbieranych przez satelitę jest identyczna z częstotliwością

sygnałów wysyłanych z Ziemi przez radiolatarnię.

Po minięciu tego punktu, i w miarę oddalania się od niego, częstotliwość sygnałów

odbieranych przez satelitę nadal się zmniejsza i jest niższa od częstotliwości emitowanej

przez radiolatarnię ratowniczą. W ten sposób tworzy się linia zwana Krzywą Dopplera,

Satelity amerykańskie typu SARSAT znajdują się na orbitach, na wysokości około 850 km,

natomiast satelity rosyjskie typu COSPAS orbitować będą na wysokości około 1000 km.

Rys. 2. Obszary monitorowania przez satelity13

w takt której zmienia się częstotliwość sygnałów odbieranych przez satelitę.

Najważniejszym punktem na Krzywej Dopplera jest punkt największego zbliżenia, który

określa miejsce położenia radiolatarni ratowniczej emitującej sygnały. Krzywa Dopplera

wykorzystywana jest również do określenia, w jakiej odległości od przekaźnika znajduje

się satelita. Odległość ta jest istotna, gdyż znając pozycję satelity i ośrodka naziemnego, do

którego docierają informacje przesyłane przez określonego satelitę, istnieje możliwość

określenia dokładnej pozycji radiolatarni, co jest głównym celem funkcjonowania systemu.

Przekaźniki pracujące na częstotliwości 121,5 i 243 MHz wymagały określonych

warunków pracy, co oznacza iż do wymiany informacji pomiędzy nadajnikiem, satelitą

i ośrodkiem naziemnym niezbędna była wzajemna widzialność. Każdy terminal lokalnego

użytkowania (LUT) posiadał tak zwane okno widzialności. Oznacza to, że przekazanie

informacji o niebezpieczeństwie było możliwe w czasie, gdy satelita przebywał w obrębie

tego okna. Jeżeli satelita opuścił obszar widzialności LUT, przesłanie informacji

o niebezpieczeństwie było niemożliwe, ale mógł on w dalszym ciągu odbierać sygnały

nadawane na częstotliwościach ratowniczych. Ponieważ jednak nie było możliwości

zlokalizowania miejsca, z którego emitowane są sygnały, przyjęto koncepcję utworzenia

sieci ośrodków LUT pokrywających całą powierzchnię Ziemi tak zwanymi oknami

widzialności, aby maksymalnie powiększyć obszar monitorowany przez satelity. Obecnie

sieć tworzy 45 terminali lokalnego użytkownika, obsługujących satelity nisko orbitujące

(LEOLUT).

Możliwe było jednak określenie miejsca emitowanych sygnałów w sytuacji gdy nie był

zachowany warunek wzajemnej widzialności radiolatarni, satelity i ośrodka LUT. Schemat

takiej sytuacji przedstawia rysunek 3.

Rys. 3. Określanie miejsca sygnału z wykorzystaniem symetrii

W takim przypadku satelita określał pozycję przekaźnika po wschodniej oraz

zachodniej stronie swojej trasy lotu i były to miejsca położone symetrycznie. Jeżeli więc w 14

zasięgu radaru ośrodka LUT nie było żadnych źródeł, które mogą emitować sygnały to

oznaczało to, że źródło sygnałów odebranych przez satelitę, zawiadamiające ośrodek

naziemny znajduje się po drugiej stronie trajektorii lotu satelity, co znacznie zmniejszało

obszar poszukiwań.

Praca systemu COSPAS – SARSAT na częstotliwościach 121,5 i 243 MHz została

zawieszona z dniem 1 stycznia 2009 r., od którego to dnia system w całości przeszedł na

pracę na częstotliwości 406 MHz, a użytkownicy zmuszeni zostali do uaktualnienia

posiadanych radiolatarni ratowniczych.

W zależności od przeznaczenia oraz środowiska w którym są używane, radiolatarnie

ratownicze pracujące na częstotliwości 406 MHz można podzielić na następujące typy:

a) radiolatarnia osobista (PLB – Personal Locator Beacon) – uruchamiana

automatycznie lub ręcznie przez pilota po opuszczeniu statku powietrznego

w sytuacji awaryjnej;

b) awaryjny nadajnik położenia (ELT – Emergency Locator Transmiter) –

radiolatarnia ratownicza montowana w statku powietrznym na stałe lub jako

nadajnik przenośny (może być wyposażony w spadochron i samoczynnie

odrzucany podczas sytuacji awaryjnej), uruchamiany ręcznie lub automatycznie

pod wpływem wstrząsu lub uderzenia;

c) radiolatarnia wskazująca pozycję (EPIRB – Emergency Position – Indicating

Radio Beacon) – nadajnik montowany na jednostkach pływających, tak zwana

radiopława.

Radiolatarnie ratownicze pracujące na częstotliwości 406 MHz podlegają

obowiązkowej rejestracji w organach rejestrujących statki powietrzne lub pływające,

cywilne oraz państwowe, do których zaliczane są m.in. wojskowe statki powietrzne.

Zarejestrowane radiolatarnie otrzymują unikalne i niepowtarzalne kody dzięki czemu mogą

być identyfikowane.

Radiolatarnie ratownicze pracujące na częstotliwości 406 MHz emitują dodatkowo

sygnały zawierające zakodowane informacje, które wykorzystywane są do szybkiej

lokalizacji i identyfikacji radiolatarni. Sygnał zawierający zakodowaną informację

nazywany jest protokołem informacyjnym radiolatarni. Rodzaj informacji przesyłanej

w emitowanym sygnale uzależniony jest od rodzaju protokołu informacyjnego

i wewnętrznych ustaleń państwa, w którym jest zarejestrowana i zakodowana radiolatarnia

ratownicza.

Używane radiolatarnie, pracujące na częstotliwości 406 MHz mogą emitować sygnały

długiego lub krótkiego formatu. Sygnały długiego formatu zawierają 144 bity

informacyjne, natomiast sygnały formatu krótkiego 112 bitów. Tak więc, sygnały

emitowane przez radiolatarnie ratownicze różnią się nie tylko czasem, ale również

i rodzajem zawartych informacji. Jednakże informacja wstępna zawarta w sygnale

ratowniczym jest stała i identyczna dla wszystkich radiolatarni współpracujących

z satelitarnym systemem poszukiwania i ratownictwa, ponieważ w urządzeniach

odbiorczych segmentu kosmicznego, wykorzystywana jest do rozpoznania oraz

identyfikacji nadawanego sygnału o niebezpieczeństwie, określenia jego rzeczywistej fazy

i częstotliwości dopplerowskiej. Zawiera ona również impulsy synchronizacji

wykorzystywane do rozkodowania sygnału, określenia parametrów identyfikacyjnych

radiolatarni i okresowego przestrajania zakresu pracy odbiorników satelitarnych

w przypadku generowania przez radiolatarnię sygnałów samokontroli. Informacja

przesyłana w polu danych sygnału jest natomiast zróżnicowana i uzależniona od wielu

czynników, ale i ona również zawiera część wspólną dla wszystkich radiolatarni. Obejmuje 15

ona rodzaj formatu sygnału, kod protokołu informacyjnego i kod kraju. W zależności od

zastosowanego protokołu informacyjnego, informacja zakodowana w polu danych może

zawierać:

a) numer i typ radiolatarni lub jej sygnał wywoławczy,

b) numer statku powietrznego lub numer identyfikacyjny pilota,

c) nazwę i adres użytkownika,

d) numer certyfikatu nadanego radiolatarni w systemie,

e) informacje dotyczące dodatkowych urządzeń nawigacyjnych,

f) informację dotyczącą sposobu uruchomienia radiolatarni ratowniczej,

g) dodatkowe informacje, zgodnie z ustaleniami państwa w którym zarejestrowana

jest radiolatarnia.

Zaletą radiolatarni ratowniczych pracujących na częstotliwości 406 MHz jest ponadto

cyfrowy zapis wysyłanych sygnałów, co umożliwia zakodowanie informacji służącej do

identyfikacji pracującej radiolatarni i określenie jej współrzędnych geograficznych.

Najnowszym rozwiązaniem dla satelitarnego systemu poszukiwania i ratownictwa są

radiolatarnie ratownicze, które mogą emitować sygnał zawierający zakodowane informacje

identyfikacyjne. Wykorzystują one zewnętrzny lub wewnętrzny odbiornik nawigacyjny

GPS, dzięki któremu istnieje możliwość określenia pozycji radiolatarni z dokładnością do

100 metrów, w czasie kilku minut. Czas potrzebny na zlokalizowanie radiolatarni

uzależniony jest głównie od szerokości geograficznej miejsca zdarzenia lotniczego i jest

najkrótszy, gdy zdarzenie miało miejsce w rejonach podbiegunowych, a najdłuższy

w rejonie równika. Porównanie możliwości wykrycia radiolatarni ratowniczej pracującej na

różnych częstotliwościach przedstawione są poniżej w tabeli. Czas wykrycia liczony jest od

momentu uruchomienia radiolatarni.

Tab. 1. Możliwości wykrycia radiolatarni ratowniczej

Parametr

Częstotliwość

Rejon wykrycia

(km

)

Dokładność

pozycji wykrycia

(km)

Czas wykrycia

(h, min)

121,5 MHz 850 25 0 – 3 h

406 MHz 25 4 0 – 1,5 h

406 MHz z GPS 0,015 0,1 0 – 5 min.

Zmiany, jakie dokonały się w zakresie funkcjonowania systemu COSPAS – SARSAT

prowadzić mają do dalszego usprawnienia jego działania, a cel dalszego rozwoju trafnie

ujmuje slogan: „Eliminate the Search in SAR”, co w wolnym tłumaczeniu brzmi:

„Wyeliminować Poszukiwanie ze Służby Poszukiwania i Ratownictwa”.

Literatura

1. Fellner A., Satelitarny system ratownictwa COSPAS – SARSAT [w:] Przegląd Wojsk

Lotniczych i Obrony Powietrznej nr 8 z 2001 r.

2. Instrukcja ratownictwa lotniczego w obszarze lądowym RP, Sygn. OPK 839/80,

3. Karpowicz J., Ratownictwo lotnicze. Warszawa 2003.

4. Konwencja o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, (Dz. U. z 1959 r., Nr 35,

poz. 212). 16

5. Oświadczenie Rządowe z dnia 20 sierpnia 2003 roku w sprawie mocy obowiązującej

załączników do Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, podpisanej

w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r., (Dz. U. z 2003 r., Nr 146, poz. 1413).

6. Oświadczenie Rządowe z dnia 30 grudnia 2005 roku o przystąpieniu Rzeczypospolitej

Polskiej do Programu Międzynarodowego COSPAS – SARSAT jako Państwo

Użytkownik podpisane w Warszawie dnia 31 maja 2005 r., (M. P. z 2005 r., Nr 13,

poz. 172).

7. Poszukiwanie i ratownictwo, ATP – 10 (D), Wydawnictwo NATO.

8. Ratownictwo lotnicze. , Warszawa 1979.

9. Regulamin Lotów Lotnictwa Wojskowego RP, Warszawa 2001.

10.Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2001 roku w prawie

Organizacji Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa, (Dz. U. z 2001 r., Nr 157,

poz. 1845).

11.Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury i Obrony Narodowej z dnia 13 stycznia 2004

roku w sprawie wykonywania funkcji wynikających ze zwierzchnictwa w polskiej

przestrzeni powietrznej oraz umacniania obronności na czas pokoju, (Dz. U. z 2004 r.,

Nr 15, poz. 132).

12. Ustawa z dnia 31 maja 1962 roku – Prawo lotnicze, (Dz. U. z 1962 r., Nr 32, poz. 153).

13. Ustawa dnia 9 listopada 2000 roku o bezpieczeństwie morskim, (Dz. U. z 2000 r.,

Nr 109, poz. 1156).

14. Ustawa z dnia 3 lipca 2002 roku – Prawo lotnicze, (Dz. U. z 2002 r., Nr 130,

poz. 1112).

Prof. dr hab. inż. Marian KOPCZEWSKI

Mgr inż. Bartłomiej PĄCZEK

Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich

Akademia Marynarki Wojennej

81-103 Gdynia, ul. Śmidowicza 69

Rozmieszczone na wysokości 850 km satelity konstelacji LEOSAR systemu COSPAS –

SARSAT krążą wokół Ziemi po orbitach mających swój punkt przecięcia nad jej 12

biegunami.